Nexo Hirukoitzaren ikuspegiak Ekintza Humanitarioaren, Garapenaren eta Bakearen arteko lotura indartu nahi du, gatazkaren eta krisi humanitarioaren arrazoi sakonei heltzeko.
Lotura hirukoitzaren ikuspegia
PROIEKTUA
Proiektu honetan, Mozambikeko Cabo Delgadoko tokiko agenda indartzeko lanean ari diren hiru erakundek parte hartzen dute, bakoitza bere espezializazio tematikotik:
Bake Ikasketak
Laguntza humanitarioa eta garapena
Tokiko garapena eta garapen humanitarioa
HELBURUAK
- Lotura hirukoitzaren ikuspuntua interpretatzea eta aplikatzea.
- Kohesio komunitarioa indartzea bakea eraikitzeko.
- Ikuspegi horren erronken aurrean hausnarketa kritikoa sustatzea.
LOTURA HIRUKOITZARI BURUZKO MINTEGI ZIKLOA (2023-2024)
Proiektuak mintegi teorikoen ziklo bat aurkezten du, Afrikako gatazken testuinguruetan lotura hirukoitza aplikatzeari buruz gobernu-agintariek eta nazioarteko komunitateak egiten dituzten eztabaida teoriko eta praktikoei tokiko begirada feminista eta dekoloniala txertatzen diena.
Helburua da eztabaida bat hastea euskal lankidetzako eragileen, komunitate eta erakunde laguntzaileen, ekintza humanitarioaren, garapenaren eta bakearen eraikuntzaren esparruan lan egiten duten ikasketa-zentro eta unibertsitateen artean.
V. MINTEGIA
“Bakea eztabaida humanitarioetan eta garapenaren eztabaidetan
Mozambikeko kasuaren azterketa”
Asteazken eta ostegunetan, 2025eko apirilaren 23an eta 24an. Gernika-Lumo.
LAN-PROGRAMA
APIRILAK 23, ASTEAZKENA, ARRATSALDEZ
Lumo Aretoa. Kultur Etxea (Gernika-Lumo)
16.00-18.00
Aurkezlea: Luisa del Pinho Valle. Gizarte Gaietarako Ikastegiko ikertzailea. Coimbrako Unibertsitatea.
16:15-16:45
Kokapenari, ekintza humanitarioari eta bakearen eraikuntzari buruzko eztabaidak.
·Andrés Rouré. Mozanbikeko Ayuda en Acción Fundazioko zuzendaria.
16:45-17:15
Kritika humanitarismo neoliberalaren Lotura Hirukoitzari: Alternatibak aztertzen.
·Daniela Nascimento. Gizarte Gaietarako Ikastegiko ikertzailea. Coimbrako Unibertsitatea.
17:15-18:00.
Elkarrizketa horizontalak.
·Jokin Alberdi Bidaguren. UPV/EHUko irakaslea. Gernika Gogoratuz.
APIRILAK 24, OSTEGUNA, GOIZEZ
GERNIKAKO KULTURARI ETA BAKEARI BURUZKO XXXV. NAZIOARTEKO JARDUNALDIAK
Lekua: Elai Alai Aretoa (Gernika-Lumo)
9:30-13:00
LOTURA HIRUKOITZA ARTIKULATZEA ETA MOZAMBIKEKO IPARRALDEKO KASUA AZTERTZEA
Aurkezlea: Andrés Rouré. Mozanbikeko Ayuda en Acción Fundazioko zuzendaria.
9:45-10.30
Afrikako gatazkak eta Lotura Hirukoitzaren erronkak
Josep María Royo eta Ivan Navarro. Escola Cultura de Paueko ikerlariak. Bartzelonako Unibertsitatea.
10:30-11:00
Mozambikeko hauteskundeen osteko protesten genero-dimentsioak ulertzen.
Aventina Matusse. Bakerako Ikerketa eta Ekintza Zentroko ikertzailea – CEAP (Mozanbike).
11:00-11:30
Gatazka armatuaren eta bakearen eraikuntzaren azterketa Cabo Delgadon.
Jokin Alberdi Bidaguren. UPV/EHUko irakaslea. Gernika Gogoratuz.
11:30-12:00
Elkarrizketa horizontalak
12:00-12:30
ATSEDENALDIA
12:30-13:15
Cabo Delgadoko Komunitateetan Lotura Hirukoitza proiektuaren partaidetza-ekintzaren ikerketaren emaitzak.
Teresa Cunha. Gernika Gogoratuz eta Coimbrako Unibertsitateko Gizarte Ikasketen Zentroko ikertzailea.
Alberto Ernesto. Bakerako Ikasketa eta Ekintza Zentroko (CEAP) eta Ayuda en Acción Fundazioko ikertzailea Mozanbiken.
APIRILAK 24, OSTEGUNA, ARRATSALDEZ
Lumo Aretoa. Kultur Etxea (Gernika-Lumo)
16.00-1800
Mozambikeko Iparraldeko kasu-azterketaren eta Triple Nexo-ko Mintegi Iraunkorraren ondorioak
16.00-17-00
3N kasuaren azterketari buruzko eztabaida. Mozambikeko iparraldea
Aurkezlea: Jokin Alberdi Bidaguren. UPV/EHUko irakaslea. Gernika Gogoratuz.
17.00-18:00
3Nko Mintegi Iraunkorraren ondorioak
·Itziar Ruíz-Giménez. Ikasketa Afrikarren Taldeko eta Madrilgo Unibertsitate Autonomoko (UAM) ikertzailea
·Liliana Zambrano Quintero. Gernika Gogoratuzeko ikerlaria, Deustuko Unibertsitatea.
·Jokin Alberdi Bidaguren. UPV/EHUko irakaslea. Gernika Gogoratuz.
IV. MINTEGIA
“Bakea lotura hirukoitzean”
Astelehena, 2025eko otsailaren 10a. Basoko Etxea, Lehendakari Agirre, 89, Bilboko Sarrikoko campuseko HEGOAren (EHU) instalazioetan.
LAN-PROGRAMA
GOIZEKO SAIOA.
9.00-9.30h.
Ongietorria eta aurkezpena. Irantzu Mendia (HEGOA UPV/EHU)
9.30-10.00h.
Kokapen ponentzia:
• Bakearen dilema Nexo Hirukoitzean: Giza garapenerako eta bakerako erronkak eta aukerak. Rodrigo Mena Fluhmann, (ISS / Erasmus University Rotterdam)
10:00-11:30.
1. Blokea: Bakearen praktika Nexo Hirukoitza:
Moderatzailea: Maria Oianguren (Gernika Gogoratuz)
Erresistentzia dekolonialak bakeari eusteko nazioarteko operazioen aurrean: Kongoko Errepublika Demokratikoaren kasua. Judith Jordà i Frias (CES-Coimbrako Unibertsitatea)
Bake eraikuntza eta tradizioa Nexo Hirukoitzean: Ugandako Kasua. Victor Gonzalez Clota (CEAi UB)
Lankidetza deszentralizatua eta bakerako eraikuntza birpentsatzeko gakoak: Kristian Herbolzheimer (BAS-Catalunyako zuzendaria)
Elkarrizketa horizontalak. Kokapen ponentzia eta 1. B
11.30-12.00h.
Kaferako atsedena
12.00-12.45h.
2. Blokea : Bake komunitarioa eta GKEak eraikitzeko esperientziak testuinguru humanitarioetan eta gatazka armatuetan:
Moderatzailea: Jokin Alberdi (Hegoa UPV/EHU; Gernika Gogoratuz)
Emakumeen esperientzien elkartrukea eta bakerako tokiko eraikuntza Kolonbia, Senegal eta Nigerren artean
Seynabou Mbaye Gueye, COSEF-Conseil Sénégalais des Femmes
Issoufou Soumana eta Haoua Bonkano (GOI-Niger)
Luz Piedad Caicedo (Giza Korporazioa-Kolonbia)
12.45-13.15h.
Nexo Hirukoitza, gatazka armatuko eta gatazka ondoko testuinguruetatik harago:
Moderatzailea: Jokin Alberdi (Hegoa UPV/EHU; Gernika Gogoratuz)
Bake eraikuntza eta lotura hirukoitzaren ikuspuntua zabaldu al daiteke hiri-indarkerien kasuetara? Tica Font (Delàs zentroa)
“Nexo hirukoitzaren” ikuspegia Venezuelako migrazio krisian. Andres Gomez (IECAH)
13.15-14.00
Elkarrizketa horizontalak 2. eta 3. Blokeak
ARRATSALDEKO SAIOA.
15.30-16.30h.
Marko- ponentzia:
Moderatzailea. Liliana Zambrano-Quintero (Gernika Gogoratuz/ Deustuko Unibertsitatea)
• Lotura bikoitzetik hirukoitzera: “Minik ez egitetik” “ondo egitera”. Karlos Pérez de Armiño (HEGOA, UPV-EHU)
• Bakearen hausnarketa feminista eta dekoloniala lotura hirukoitzean. Paula Duarte Lopes (CES/ Coimbrako Unibertsitatea)
16.30-17.15
Lan-taldeak: Dinamizatzaileak
Liliana Zambrano-Quintero (Gernika Gogoratuz/ Deustuko Unibertsitatea)
Jokin Alberdi (Hegoa-EHU eta Gernika Gogoratuz)
Maria Oianguren (Gernika Gogoratuz)
2-3 Galdera: Zer da bakea? Nexo Hirukoitzaren ikuspegia bakea eraikitzen laguntzen ari da? ; Nola landu bakea krisi humanitario eta gatazka armatu testuinguruetan? Nola txertatu bakea esku-hartze humanitarioetan eta lankidetza proiektuetan?
17.15-18.00.
Osoko bilkura: bateratze-lana eta itxiera. Maria Oianguren (Gernika Gogoratuz); Liliana Zambrano (Gernika Gogoratuz eta Deustuko Unibertsitatea) eta Jokin Alberdi (Hegoa-EHU eta Gernika Gogoratuz).
III. MINTEGIA
“Nazioarteko GKEak eta Lotura Hirukoitzaren dilemak”
Ostirala, 2024ko irailaren 13a. Gernika
EGITARAUA
09:30-10.00:
Ongietorria eta jardunaldiaren hasiera: Jokin Alberdi (Gernika Gogoratuz)
LOTURA HIRUKOITZA OPERATIBIZATZEKO ERRONKAK
10.00-10.30:
“Egungo nazioarteko lankidetza-esparruetako lotura”. Cristina Churruca (IDH, NOHA-Deustuko Unibertsitatea)
10.30-11.00
“Kalterik gabeko aukerarik ez dagoenean: Ekintza humanitarioa gerra-testuinguruetan” Alejandro Pozo (Gatazka armatuei eta ekintza humanitarioari buruzko ikertzailea)
11.00-11.30
“Lotura hirukoitzerako metodologiak: proiektuaren zikloa, esparru logikoaren ikuspegia eta kalterik gabeko ekintza konbinatzeko proposamenak” Alfredo Langa, (IECAH)
11.30-12.00
“Lotura Hirukoitzaren praktika nazioarteko GKEetatik”. Jesus Perez Marty (Ayuda en Acción)
12:00-12:30: pintxo-kafea
12:30-13:30:
ELKARRIZKETA HORIZONTALAK
Aurkezlea eta dinamizatzailea: Liliana Zambrano (Gernika Gogoratuz)
ARRATSALDEKO SAIOA
15.30 – 16.15.
“Eraikitzen ari den lotura hirukoitzeko ikuspegia aplikatzeko erronkak” Paco Rey (Gatazkei eta Ekintza Humanitarioari buruzko Ikerketen Institutua – IECAH).
16.15 – 17.30.
Esperientzia praktikoak:
«Cabo Delgadoko (Mozambike) lotura hirukoitzari buruzko erronkak» Josep Escoda/Jaime Abad (AeA-Mozambike) eta Alberto Ernesto. (Bakerako Ekintza Ikasketen Zentroa – CEAP)
«Niger-Txad mugan lotura hirukoitza duen programa batean “gatazkarekiko sentsibilitatea” nola txertatu ikasteko irakaspenak» Amelie Gauthier Campbell (Intermon/Oxfam)
«Mugarik Gabeko Medikuen eta Lotura Hirukoitzaren esperientzia». Aitor Zabalgogeakoa (Mugarik Gabeko Medikuak – MsF)
17.30 – 18.30.
Elkarrizketa horizontalak
Aurkezlea eta dinamizatzailea: María Oianguren (Gernika Gogoratuz)
18:30:
Jardunaldiaren itxiera: Jokin Alberdi (Gernika Gogoratuz)
II. MINTEGIA
Afrika – Euskadi: Ekintza Humanitarioa, Garapenerako Lankidetza eta Bakearen Eraikuntza Birpentsatzen”.
2024ko apirilaren 8a, astelehena. Bizkaia Aretoa. ehuGune. Bilbo.
EGITARAUA
15:30 -15:40
Ongietorri agurra eta jardunaldiaren aurkezpena Maria Oianguren eta Jokin Alberdi (Gernika Gogoratuz)
TXOSTENAK
15:40 – 16:00
Ekintza humanitarioaren, garapenaren eta bakearen eraikuntzaren kokapena. Begirada bat lankidetza eragileetatik.
Ivan Camilo Vargas (Cáritas-Kolonbia)
16:00 – 16:20
Bake Liberaletik Bake Militarrera: Posible al da Kongoko Errepublika Demokratikoan bakea eraikitzeko beste eredu bat?
Marta Iñiguez de Heredia (GEA / UAM)
16:20 – 17:00
Kongoko emakumeen ekintza humanitariorako, garapenerako eta bakea eraikitzeko balioespenak eta proposamenak.
Justine Masika (SFVS-RDC)
ELKARRIZKETA HORIZONTALAK
Afrikan lan egiten duten EAEko GGKEek planteatutako esperientziak, zalantzak edo gaiak eztabaidatzeko eta gizarteratzeko gunea.
17:00-17:30
ALBOAN eta KEDn egiten duen lana. Loreto Martinez.
Kongoko emakumeen Euskadiko FAMEK elkartea. Marie Lucia Monsheneke.
Manuel Iradier Elkartea eta bere lana KEDn. Lucho Royero Farmamundi eta bere lana KEDn. Begoña Areitio.
ACCP eta bere lana Nigerren Diko Elkartearekin. Toussaint Degueno.
Mundubat eta bere lana Saharan. Monica Alonso.
17:30-18:30
Hizlarien eta parte-hartzaileen arteko trukea.
Moderatzailea: Jokin Alberdi (Gernika Gogoratuz)
I. MINTEGIA
Ekintza Humanitarioa, Garapena eta Bakea Afrikako Gatazketan gaiari buruzko mintegia: “Lotura Hirukoitzaren Kontzeptualizazioa: Hurbilketa Kritikoa”.
Ostirala, 2023ko abenduaren 1a. Deustuko Unibertsitatea. Bilbo.
EGITARAUA:
9:30 -10:00
Ongietorri-agurra eta ekimenaren aurkezpena.
Gorka Urrutia (Deustuko Unibertsitateko Pedro Arrupe Giza Eskubideen Institutuko zuzendaria)
Jokin Alberdi (Gernika Gogoratuz, HEGOA-UPV/EHU)
ESPARRU-HITZALDIAK
10:00 -10:30
“Lotura hirukoitzaren definizioak, ikuspegiak eta dilemak”.
Francesco Michelle (ACNURen Babeserako Kluster Globaleko analisi- eta intzidentzia-ofiziala)
10:30 – 11:00
“Lotura hirukoitzeko jardunbide egokiak Afrikako mendebaldean: Intermon/Oxfamen esperientzia”
Lourdes Benavides (Intermón Oxfam) – Online aurkezpena
11:00 – 11:30
“Emakumeen eskubideak eta bakearen eraikuntza Casamancen, Senegalen”.
Seynabou Male Cissé, Senegalgo ekintzailea. Ignacio Ellacuría Garapenerako Lankidetza Saria 2023.
Aurkezlea: Gustavo de la Orden. (NOHAko ikertzailea – U.Deusto
11:30 – 12:00
Eztabaida publikoarekin
ALIANTZAK
BABESLEA
